Монголын Үндэсний Ногоон Хөдөлгөөн (МҮНХ)

Танилцуулга

Ìîíãîë óëñûí èðãýäèéí ýð¿¿ë àþóëã¿é îð÷èíä àìüäðàõ ýðõ çºð÷èãäºæ, ýêîëîãèéí талаар баримтлах төрийн áîäëîãî ¿ã¿éëýãäýæ, àâèëãàëä èäýãäñýí òºð çàñãèéí ýêîëîãèéí õýëìýãä¿¿ëýëò ãàçàð àâñàíûã ýñýðã¿¿öýí 2006 îíû 12-ð ñàðûí 1-íä Íîãîîí ýâñýëèéí áàéðàíä Мîíãîëûí ¯íäýñíèé Íîãîîí Õºäºë㺺íèéã /̯ÍÕ /ñàíàà÷ëàí áàéãóóëñàí áèëýý. ̯ÍÕ-èéí ãýð÷èëãýý òàìãûã 2007 îíû 2-ð ñàðûí 7-íä àëáàí ¸ñîîð àâñàí áîëíî.

̯ÍÕ-íéè õèéæ ã¿éöýòãýñýí àæëóóä:

1. Агаарын бохирдлыг төрийн бодлого болгов.
Óëààíáààòàð õîòûí àãààðûí áîõèðäëûã ýñðýã òóóøòàé òýìöýë ÿâóóëñíû ä¿íä “Аãààðûí áîõèðäîë ãàìøèãèéí õýìæýýíä õ¿ðлээ” ãýäãèéã òºð çàñãèéí õýìæýýíä õ¿ëýýí çºâøººð¿¿ëñýí. Газрыг байраар солих хөтөлбөрийг анх удаа санаачилсны хүчинд өнөөдөр тусгай бодлого болон яригдаж, хэргэжиж эхлэх гэж байна.
2007 оны 1-р сараас 3-р сар хүртэл Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлын хэмжээг 25-р телевизийн туузан мэдээгээр байнга цацуулж байв. Smog Alarm зарлуулахаар ажиллаж байна. 2007, 2008 оны өвөл хэд хэдэн удаа Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг тайван замаар эсэргүүцэн иргэдэд амны маск тараасан нь олон хүнд хүрсэн үйл ажиллагаа болов.

2. Хонгор сум буюу хариуцлагагүй “Алт хөтөлбөр”-ийн эсрэг тэмцэл
Иргэний хөдөлгөөнүүдээс хамгийн түрүүнд очиж, нийгэмд түгшүүрийн харанга дэлдсэн. Äàðõàí –Óóë àéìãèéí Õîíãîð ñóìûí àðä èðãýäòýé óóëçàæ, õèìèéí õîðò áîäèñîîð õîðäñîí õ¿í ìàëûã îíîøëîõ àæèëä ýðäýìòýí ñóäëàà÷äûí áàãèéã îðîëöóóëàí, õîëáîãäîõ ìàòåðèàëûã áàðèìòæóóëñàí. Òóñ ñóìûí àðä èðãýäèéí ýðõ àøãèéã õàìãààëàí õýâëýëèéí áàãà õóðàë 8 удаа, 5 удаа æàãñààл öóãëààí õèéæ, Õîíãîð ñóìûí èðãýäýä íºõºí îëãîâîð ºãºõèéã øààðäàí, òóñ íóòàãò ó÷èðñàí ãàìøèãèéí òàëààð äîòîîä, ãàäààäûí õýâëýë ìýäýýëëýýð îëíû ñîíîðò õ¿ðãýñýэр байна. УИХ, МУ-ын ерөнхийлөгч, Засгийн газарт удаа дараа шаардах бичиг хүргүүлэн мэдэгдэл хийв. Хонгор сумын хэлмэгдлийг Монгол улс даяар 2007 оны 3 том гамшгийн нэг болгон хүлээн зөвшөөрүүлэв. Өнөөг хүртэл энэ гамшгийг төр засаг хүлээн зөвшөөрөхгүй зүтгэсээр байна.
- “Õàðèóöëàãàã¿é àëò” õºòºëáºðèéí ýñðýã òýìöýë çàðëàв. МоАХ, Шударга иргэдийн фронтын хамт энэ сэдвээр 4 удаа хэвлэлийн бага хурал хийж ноцтой тоо баримтыг олон нийтэд дэлгэсэн болно.
- Улаанбаатар хотод удаа дараа мөнгөн ус болон бусад химийн хорт бодис илэрч, иргэдийн амьд явах эрх алдагдаж байгааг эсэргүүцэн БНХАУ-ын ЭСЯ-ны өмнө иргэдийн дунд санал асуулга явуулж, 2 цагийн дотор 256 хүнээс гарын үсэг цуглуулан тус ЭСЯ-нд гардуулав. Хятад улсаас Монгол улсад химийн хорт болон бусад төрлийн бодис оруулахгүй тусгай заалт гаргахыг шаардав. Хоёр орны засгийн газрыг хамтран ажиллаж байж хорт бодис оруулж ирдэг нууц сүлжээг таслан зогсоож чадна гэсэн байр сууриа илэрхийлэв.
- 2008 оны 5-р сард Бразилийн Сао Пауло хотод болсон Дэлхийн ногоонтнуудын 2-р их хуралд (Global Greens) оролцон Монгол улсад хэргэжиж буй “Алт” хөтөлбөрийн гамшгийн талаар, Хонгор сумын эмгэнэлийн талаар илтгэл тавьж Алтны эсрэг дэлхийн сүлжээнд нэгдэв.

3. УБ хотын ногоон байгууламжийн 75%-ийг сөнөөчихөөд байна
- УИХ-ын Төрийн бодлогын байнгын хорооноос гаргасан Òºðèéí îðäíû àðûí öýöýðëýãт хүрээлэнã íóðààæ Ïàðëàìåòûí øèíý îðäîí áàðèõ íóóö øèéäâýðèéã èëð¿¿ëýí, ýñýðã¿¿öлèéí õºäºëãººí ºðí¿¿ëñýíýýð óã øèéäâýðèéã öóöëóóëж чадñàí. 60 жихлийн түүхт үлдсэн ганц ногоон цэцэрлэгээ хамгаалан авч үлдэв.
- Алтай констракшн компанийн Хан-Уул дүүргийн нутаг дэвсгэрт хууль бусаар эзэлсэн цэцэрлэгт талбай дээр барилга бариулахгүй хэмээн эсэргүүцлийн хөдөлгөөн өрнүүлж шийдвэрийг Хотын гүйцэтгэх захиргаагаар цуцлуулж чадсан.
- Туул голын эрэг дээр барилга барихаар зөвшөөрөлгүй эзэлсэн Пума Констакшн компанийн газрыг бусад экологийн хөдөлгөөнүүдийн эсэргүүцэн тэмцэж байна.

4. Хүний эрх, улс төрийн эрхийн төлөө тэмцэж байна
2008 оны парламентын сонгуулийн луйвар, эрх баригчид хуулийг уландаа гишгэн Монгол улсад дарангуйллын дэглэм тогтоож буйг эсэргүүцэн, 7-р сарын 1-ний өдөр баривчлагдсан улс төрийн хоригдлуудыг суллахыг шаардан СБ талбай дээр дуугүй суулт хийснийхээ төлөө тэргүүн А.Саруул, Шударга иргэдийн фронтын тэргүүн Г.Арслан нар 14 хоног хоригдов.

5. “Ногоон үйлсийг дэмжигч” шагналыг санаачлав
2007 оны “Ногоон үйлсийг дэмжигч” хэмээх Үндэсний ногоон хөдөлгөөний нэрэмжит өргөмжлөлийг хорт агаар, химийн хорт бодисыг эсэргүүцэхэд дуу хоолойгоо өргөсөн 5 улс төрч, 13 сэтгүүлчдэд анх удаа олгосон болно. Ногоон үйлстэн гэсэн шагнал байдаггүй бөгөөд хэвлэл мэдээллийнхэн, улс төрчдийг нийгэмд таниулах, урамшуулах зорилготой шагнал болгон өргөжүүлэх саналтай байна.
Бүх ажлыг хэвлэл мэдээллийн хэргэслүүд удаа дараа идэвхийлэн дэмжиж байна.

Цаашдын төлөвлөгөө:
“Алт” хөтөлбөрийн хохирогчдын холбоог байгуулах, улс төрийн эрх нь зөрчигдсөн иргэдийг хамгаалах хүний эрхийн төв байгуулах.
Төвийн нэр: Green SOS center for Human Rights

Монголын үндэсний ногоон хөдөлгөөний тэргүүн

Агваандоржийн Саруул (Doctor Phil)